Matematik Bölümü

Bölüm sayfası: http://math.metu.edu.tr/

ODTÜ 1956 yılında kurulduğunda Matematik Bölümü, az sayıdaki öğretim elemanıyla yalnızca diğer bölümlere ders veren küçük bir birim iken, 1959 yılında Fen Edebiyat Fakültesi’ne bağlı ayrı bir bölüm oldu. 1960’lı yılların başında ODTÜ, Ford Vakfı’ndan fen ve matematik alanlarındaki araştırmaları ve eğitimi desteklemek için uzun süreli bir maddi destek aldı. Bu yardımın Bölüme katkısı çok büyük oldu. Yardımın etkisiyle saygın bir çok araştırmacı Bölümü ziyaret etmiş ve araştırma faaliyetleri büyük ölçüde artmıştır. Cahit Arf ve Gündüz İkeda’nın katılımıyla, ODTÜ Matematik Bölümü yurtdışındaki Türk matematikçileri için bir çekim merkezi haline geldi. Bu dönemde lisans ve lisansüstü ders programları gözden geçirildi ve yenilendi. İlk lisans dereceleri 1964-1965 akademik yılında, ilk yüksek lisans derecesi 1964 yılında ve ilk doktora derecesi ise 1970 yılında verildi.

1971 yılından sonra Bölüm, Kuramsal (Pür) Matematiğe ek olarak Sayısal Analiz ve Yöneylem Araştırması programlarını da açtı.

1976’dan sonra Yöneylem Araştırması grubu Bölümümüzden ayrılarak İstatistik ve Yöneylem Araştırması Bölümü haline geldi. Sayısal Analiz programı Kuramsal Matematiğin yanısıra Uygulamalı Matematik ve Sayısal Analiz adı altında varlığını sürdürdü.

Bölümümüz, 1970’li yılların sonu ve 1980’li yılların başlarında diğer Türk üniversitelerinin lisansüstü matematik programlarını desteklemek amacıyla lisansüstü yaz okulları başlattı. Burada amaçlanan, Türkiye’nin değişik üniversitelerinden, tercihen Anadolu’nun gelişmekte olan üniversitelerinden, lisansüstü öğrencilerini ve aktif matematikçileri bir araya getirmekti.

1980’lerin başındaki zorlu ekonomik koşullara rağmen Bölümümüz araştırma faaliyetlerini devam ettirdi ve yurt dışındaki matematikçilerle işbirliğini sürdürdü. Yurt içinde ve dışında uluslararası konferanslar ile konuk öğretim üyeleri değişimleri gerçekleştirildi. Özellikle, Dusseldorf ve Wuppertal’daki Fonksiyonel Analiz grupları ve Darmstadt’taki uygulamalı matematik gruplarıyla ortak araştırma faaliyetleri yürütüldü.

Bölüm üyeleri tarafından yıllar içerisinde bir çok uluslararası konferans gerçekleştirildi. Örneğin, 1987 yılında Sayısal Analiz grubu, “Sayısal Analiz Sempozyumu” adında uluslararası bir konferans düzenledi. Bu konferans kısmen ICTP1 tarafından desteklenmiştir. 1988 yılında Bölümümüz Fonksiyonel Analiz grubu NATO’nun Bilim Ünitesi’nden maddi destek alarak uluslararası “Advanced Studies on Frechet Spaces” (Frechet Uzayları üzerine İleri Çalışmalar) toplantısını düzenledi. Bölümümüz üyeleri her yıl gerçekleştirilen Gökova Geometri-Topoloji ve Antalya Cebir Günleri konferanslarının düzenlemesinde aktif görev almışlardır ve halen de almaktadırlar.

Ayrıca, 2001 yılından bu yana her yıl Cahit Arf’ın anısına düzenlenen ve dünyanın en saygın matematikçilerinden birinin davet edildiği “Arf Lectures” (Arf Dersleri) adlı etkinlik Bölümümüz tarafından düzenlenmektedir.

1990’dan sonra lisans ders programı yeniden gözden geçirildi ve daha esnek bir hale getirildi. Zorunlu derslerin sayısı azaltılırken seçmeli derslerin sayısı arttırıldı. Kuramsal matematik ve uygulamalı matematik arasındaki duvar ortadan kaldırıldı. Öğrencilerin ilerideki yönelimlerine ilişkin planlarını yaparken daha fazla seçeneğe ve esnekliğe sahip olmaları olanaklı kılındı. Bu arada Matematik Bölümü, tüm Üniversite tarafından benimsenmeden önce, “Çift Anadal Programı” uygulamasına ilk başlayan bölüm oldu ve bu konuda ODTÜ’ye öncülük etti.

1998 yılında Bölümümüz kendi talebiyle ve Fen Edebiyat Fakültesi’nin verdiği destekle dış değerlendirme sürecinden geçti. Bir akreditasyondan farklı olarak, Bölüm’ün kendini güncelleştirebilmesi, eksiklerini görüp giderebilmesi amacıyla yapılan bu değerlendirme sonucunda Dış Değerlendirme Komitesi’nin önerileri Bölüm tarafından değerlendirilerek yaşama geçirilmeye başlanmıştır. Bu bağlamda Bölümümüz, ODTÜ içinde Kriptografi, Bilimsel Hesaplama, Finansal Matematik, Aktüerya konularında disiplinlerası çalışmalar başlatmak için girişimlerde bulunmuş ve 2002 yılında Uygulamalı Matematik Enstitüsü’nün kurulmasına öncülük etmiştir. Kuruluşundan bu yana Matematik Bölümü ve Uygulamalı Matematik Enstitüsü işbirliği içinde olmuştur. Bölümümüz öğretim elemanları halen bu enstitüde yöneticilik yaparak, dersler ve seminerler vererek, lisansüstü tezler yöneterek katkılarını sürdürmektedir.

Bölümümüz lisansüstü programları 2003 yılında tekrar gözden geçirilerek, öğrencilerin doğrudan lisans sonrası doktora çalışmalarına başlamasını olanaklı kılan Bütünleşik Doktora Programı ana lisanüstü program haline getirilmiş ve yüksek lisans programına öğrenci alımı durdurulmuştur.

Geçmiş yıllarda Bölümümüzden Cahit Arf, Gündüz İkeda ve Tosun Terzioğlu TÜBİTAK Bilim Ödülü almışlardır. Bunun dışında, Bölümümüz elemanları, 8 TÜBİTAK Bilim ve Teşvik Ödülü, 5 Sedat Simavi Ödülü, 1 Mustafa Parlar Vakfı Bilim Ödülü, 5 Mustafa Parlar Vakfı Teşvik Ödülü ve 3 İkeda Ödülü almıştır. Ayrıca, 3 öğretim elemanımız TÜBA-GEBİP (Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanlarını Ödüllendirme Programı) çerçevesinde desteklenmişlerdir. 2013 yılında, Bölümümüz QS kuruluşunun yaptığı sıralamada alanında dünyadaki en iyi 200 bölüm arasında gösterilmiştir.

Bölümümüz öğretim elemanı sayısı yıllar içinde iniş ve çıkışlar göstermiştir. 2013 yılında Matematik Bölümünde 5 tanesi yabancı uyruklu olmak üzere 38 öğretim üye ve görevlisi, ve 15 tanesi ÖYP (diğer üniversiteler adına öğretim üyesi yetiştirme programı) çerçevesinde olmak üzere toplam 54 araştırma görevlisi görev yapmaktadır.

Matematik Bölümü 2013 yılı sonuna kadar 125’i doktora olmak üzere yaklaşık olarak 2950 mezun vermiştir. Doktora mezunlarının 67’si ise derecelerini son 10 yıl içinde almışlardır.